شهرستان هریس با وسعت 2345 كیلومتر مربع (5.1 درصد مساحت استان) در 60 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های ورزقان و اهر، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان تبریز و از سمت جنوب با شهرستان‌های تبریز، بستان‌آباد و سراب هم‌مرز است. طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان هریس دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های بدوستان شرقی، خانمرود و باروق) و خواجه (شامل دهستان‌های مواضع‌خان شرقی، مواضع‌خان شمالی و بدوستان غربی)، 6 نقطه شهری به نام‌های هریس، زرنق، بخشایش، کلوانق و خواجه و 103 آبادی می‌باشد.

حدود 70 درصد از وسعت اين شهرستان را اراضي جلگه‌اي و 30 درصد آن را مناطق كوهستاني تشكيل مي‌دهند. شهرستان هريس به طور كلي داراي زمستان‌هاي سرد و يخبندان و تابستان‌هاي ملايم مي‌باشد. متوسط درجه حرارت حداقل 25- در زمستان و حداكثر 35 درجه در تابستان است. شهرستان هريس به لحاظ قرار گرفتن در دامنه كوه‌هاي بزغوش، سابلاغ‌داغ، آق‌داغ و قوشاداغ و با داشتن حدود 70% خاك جلگه‌اي از مناطق مستعد كشاورزي مي‌باشد. منابع تامين آب‌هاي منطقه عمدتاً از باران‌هاي بهاره و پاييزه و ذوب برف‌هاي زمستاني و قسمتي نيز از جاري شدن آب چشمه‌هاي طبيعي است.

هريس يكی از قديمی‌ترين مناطق آذربايجان شرقی است. در وقف‌نامه ربع رشيدی نام بسياری ازآبادی‌های آذربايجان آمده است و نشان می‌دهد كه پاره‌ای از‌ آنها نظير هريس در قرن‌های هفتم و هشتم هجری قصبه‌هايی آباد و بزرگ بوده‌اند. چند بنای تاريخی مهم از دوره فرمانروايی ايلخانان و جانشينان آنان در اين بخش به جای مانده است كه عبارتند از: بقعه شيخ اسحاق (در روستای خانقاه خانمرود)، گورستان مينق، گورستان هيق، گورستان گوور، مسجد سنگی جمال‌‌آباد، و مسجد اسنق (مربوط به قرن هشتم هجری). هريس يكی از قديمی‌ترين مراكز صنعت فرش در آذربايجان و ايران است و فرش‌های «مرز بلند» آن شهرت جهانی دارند.